Τα 4+1 μυθιστορήματα που καθόρισαν το είδος της Επιστημονικής Φαντασίας

Το είδος της επιστημονικής φαντάσιας στην λογοτεχνία, είναι ένα από τα πιο διαβασμένα και ολοκληρωμένα στην λογοτεχνία. Υπάρχουν όμως βιβλία, των οποίων η σημασία και η γενικότερη αποδοχή, έδωσαν μεγαλύτερη ώθηση στο είδος από άλλα.

Πέντε από αυτά καταγράφονται εδώ…


#1 Dune από τον Frank Herbert 

Το μυθιστόρημα του Frank Herbert εκδόθηκε το 1965, αρχικά σε δύο συνέχειες μέσα στο περιοδικό της εποχής Analog. Θεωρείται από πολλούς το καλύτερο δείγμα επιστημονικής φαντασίας, το βιβλίο που ενέπνευσε τους μετέπειτα συγγραφείς να απογειώσουν το είδος. Δεν είναι τυχαίο που από το 2003 θεωρείται το βιβλίο με τις περισσότερες πωλήσεις στο χώρο.

Το Dune καταπιάνεται με μία μελλοντική φεουδαρχική διαστρική κοινωνία στην οποία ευγενείς οίκοι (houses), έχουν υπό τον έλεγχο τους μεμονωμένους πλανήτες, οφείλουν υποταγή στον αυτοκράτορα. Η ιστορία ακολουθεί τον νεαρό Paul Atreides, του οποίου η ευγενής οικογένεια δέχεται την επιμέλεια του πλανήτη Arrakis. Ο πλανήτης είναι μια αφιλόξενη και αραιοκατοικημένη έρημος, αλλά είναι και η μόνη πηγή melange, γνωστή και ως “μπαχαρικό”(spice), ένα φάρμακο που ενισχύει τις πνευματικές ικανότητες. Δεδομένου ότι το melange είναι η πιο σημαντική και πολύτιμη ουσία του σύμπαντος, ο έλεγχος του Arrakis είναι μια πολυπόθητη αλλά και επικίνδυνη κατάσταση. Η ιστορία διερευνά τις πολυεπίπεδες αλληλεπιδράσεις της πολιτικής, της θρησκείας, της οικολογίας, της τεχνολογίας και του ανθρώπινου συναισθήματος, καθώς οι παρατάξεις της αυτοκρατορίας αντιπαρατίθενται μεταξύ τους σε έναν αγώνα για τον έλεγχο του Arrakis και του “μπαχαρικού” του.


#2 Foundation από τον Isaac Asimov

Το πρώτο μέρος του Foundation Trilogy (μετέπειτα Foundation Series), το Θεμέλιο είναι ένας κύκλος πέντε αλληλένδετων σύντομων ιστοριών, που δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά ως ένα ενιαίο βιβλίο από την Gnome Press το 1951. Συλλογικά λένε την πρώιμη ιστορία του Ιδρύματος, μίας εγκατάστασης που ιδρύθηκε από τον ψυχοϊστορικό Hari Seldon για να διατηρήσει τον καλύτερο δυνατό γαλαξιακό πολιτισμό μετά την επικείμενη κατάρρευση της Γαλαξιακής Αυτοκρατορίας.


#3 Neuromancer από τον William Gibson

Το αγαπημένο (με διαφορά) βιβλίο του γράφοντα. Το βιβλίο που δημιούργησε μία ολόκληρη υποκουλτούρα, το cyberpunk, με τα δικά της παρακλάδια στο χώρο της μουσικής, της ένδυσης και εν γένει τρόπου ζωής.

Δημοσιευμένο το 1984, το μυθιστόρημα ακολουθεί τον Henry Case, έναν ξεχασμένο, αποτυχημένο hacker, ο οποίος προσλαμβάνεται από τον μυστηριώδη εγκληματία Armitage και την εξίσου μυστηριώδη μισθοφόρο cyborg Molly Millions για μια τελευταία δουλειά, να βοηθήσει μια ισχυρή τεχνητή νοημοσύνη (Α.Ι) να συγχωνευθεί με το δίδυμο της σε μια υπέρ-συνείδηση και να ελευθερωθεί στο παγκόσμιο δίκτυο εικονικής πραγματικότητας, γνωστής ως “The Matrix”.


#4 Snow Crash από τον Neal Stephenson 

Από τα πιο ιδιαίτερα διηγήματα του είδους, το Snow Crash είναι μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Αμερικανού συγγραφέα Neal Stephenson, το οποίο  καλύπτει μέσα στις σελίδες του την ιστορία, τη γλωσσολογία, την ανθρωπολογία, την αρχαιολογία, τη θρησκεία, την πληροφορική, την πολιτική, την κρυπτογραφία, τη μιμητική και τη φιλοσοφία.

Το βιβλίο παρουσιάζει τη Σουμέρεια γλώσσα ως γλώσσα προγραμματισμού για το εγκεφαλικό στέλεχος, το οποίο υποτίθεται ότι λειτουργεί ως το BIOS για τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Σύμφωνα με τους χαρακτήρες στο βιβλίο, η θεά Asherah είναι η προσωποποίηση ενός γλωσσικού ιού, παρόμοιο με έναν ιό υπολογιστή. Ο θεός Enki δημιούργησε ένα αντίθετο πρόγραμμα το οποίο ονόμασε nam-shub που προκάλεσε όλη την ανθρωπότητα να μιλήσει διαφορετικές γλώσσες ως προστασία εναντίον της Asherah (μια επανερμηνεία της αρχαίας ανατολικής ιστορίας του Πύργου της Βαβέλ). Πάνω σε αυτό, ο Stephenson δημιουργεί χαρακτήρες και εταιρείες, οι οποίοι επιθυμούν να αποκτήσουν το nam-shub για τους δικούς της σκοπούς. Η – πολλές φορές – τραβηγμένη του γραφή, καταδεικνύει προβλήματα και καταστάσεις τις οποίες είναι πολύ πιθανόν να βρούμε και εμείς στο δικό μας μέλλον (π.χ Εταιρικές Χώρες με δικά τους νομίσματα και πρεσβείες).


#4+1 The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy από τον Douglas Adams 

Ο λόγος για τον οποίο είναι +1, είναι πως το The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy ξεκίνησε τη ζωή του ως radio-drama, ηχητική αφήγηση δηλαδή σε ραδιοφωνικό πρόγραμμα.

Το Hitchhiker’s Guide ακολουθεί τις αποτυχίες του τελευταίου επιζώντος της Γης, Arthur Dent, μετά την κατεδάφιση του πλανήτη μας από τον  στόλο των Vogons για να κάνουν δρόμο, για μια παράκαμψη υπερδιαστήματος. Ο Dent διασώθηκε από την καταστροφή της Γης από τον Ford Prefect, έναν ανθρωπόμορφο εξωγήινο συγγραφέα για το εκκεντρικό, ηλεκτρονικό ταξιδιωτικό οδηγό The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy, ανεβαίνοντας πάνω σε ένα διερχόμενο διαστημικό σκάφος Vogon. Μετά τη διάσωση του, ο Dent εξερευνά τον γαλαξία με τον Prefect και συναντά την Trillian, μία κοπέλα που είχε σωθεί από τη Γη πριν την καταστροφή της, από τον Πρόεδρο του Γαλαξία τον δικέφαλο Zaphod Beeblebrox και τον καταθλιπτικό Marvin, το Paranoid Android.

Το βιβλίο έχει υποστεί ορισμένες αφηγηματικές αλλαγές μεταξύ των διαφόρων προσαρμογών του, ανά τα χρόνια.


Προφανώς υπάρχουν και πολλά άλλα μυθιστορήματα τα οποία με τον τρόπο τους, επηρέασαν και δημιούργησαν δικά τους υποείδη της επιστημονικής φαντασίας (Childhood’s End, The Dispossessed – Ο Αναρχικός των Δύο Κόσμων, και άλλα), όμως αυτά τα πέντε θεωρούνται – γενικά αλλά και από τον γράφοντα – τα κορυφαία, το καθένα για τους δικούς του λόγους.

Για να μην αδικούμε όμως τρομέρους τίτλους που δεν έχουν καταγραφεί εδώ, θα υπάρξει και επόμενο μέρος σε αυτό το αφιέρωμα.


Πηγές: wikipedia.org