Ρομαντική ή Ρεαλιστική λογοτεχνία;
Αν σας έλεγαν να υποστηρίξετε ένα από τα δύο κινήματα, ποιο θα ήταν αυτό; Είστε άνθρωπος ρομαντικός ή άνθρωπος ρεαλιστής; Παρακάτω παρατίθενται λίγα λόγια για τα δύο κινήματα, στον κομμάτι της λογοτεχνίας και δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα από έργα εκπροσώπων τους.
Ρομαντισμός: Αναπτύχθηκε στα τέλη του 18ου αιώνα. Κυρίως ήταν αποτέλεσμα αντίδρασης στη μεγάλη κοινωνική αναταραχή. Οι γρήγοροι ρυθμοί της αστικοποίησης και εκβιομηχάνισης των ευρωπαϊκών χωρών, έφερε γρήγορα κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές κι έριξε το βιωτικό επίπεδο σε μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού. Ενάντια στον μέχρι τότε κλασικισμό και τον ορθολογισμό, ο ρομαντισμός δικαίως κι εξαιτίας των συνθηκών, δίνει έμφαση στη φαντασία, στην ελεύθερη έκφραση της προσωπικής εμπειρίας, στην υπερβολή του πραγματικού, στο τέντνωμα των συναισθημάτων, με ιδιαίτερη συμπάθεια στη νοσταλγία ενός ανεπιτήδευτου παρελθόντος, στη φύση και το θάνατο.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του ρομαντισμού είναι “Οι παροιμίες της Κόλασης” [Proverbs of Hell από το Marriage of Heaven and Hell (1793)] του Ουίλιαμ Μπλέικ, ενός από τους κυριότερους εκπροσώπους του κινήματος και από τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες όλων των εποχών.
Η δεξαμενή περιέχει, η πηγή ξεχειλίζει.
Να σκέπτεσαι το πρωί, να πράττεις το μεσημέρι, vα δειπνείς το βράδυ, να κοιμάσαι τη Νύχτα.
Να περιμένεις δηλητήριο από το στάσιμο νερό.
Αυτός που δέχεται μ’ ευγνωμοσύνη έχει πλούσια σοδειά.
Η δημιουργία ενός μικρού λουλουδιού είναι μόχθος αιώνων.
Η Αφθονία είναι Ομορφιά.
Οι χαρές εγκυμονούν, οι λύπες γεννάνε.
Το πουλί τη φωλιά, η αράχνη τον ιστό, ο άνθρωπος τη φιλία.
Μια σκέψη γεμίζει το αχανές.
Πάντα λέγε ελεύθερα τη γνώμη σου και ο τιποτένιος θα σε αποφεύγει.
Οι τίγρεις της οργής είναι σοφότερες απ’ τ’ άλογα της διδαχής.
Η μηλιά ποτέ δε ρωτάει την οξιά πώς να μεγαλώσει, ούτε το λιοντάρι το άλογο πώς να πιάσει τη λεία του.
Η ψυχή της γλυκιάς χαράς ποτέ δε λερώνεται.
Ο ανόητος δεν βλέπει το ίδιο δέντρο με τον σοφό.
Αυτός που το πρόσωπό του δεν σκορπάει φως, ποτέ του δεν θα γίνει άστρο.
Η Αιωνιότητα είναι ερωτευμένη με τα έργα του χρόνου.
Τις ώρες της ανοησίας τις μετρά το ρολόι, οι ώρες της σοφίας δεν μπορούν να μετρηθούν.
Ρεαλισμός: Αναπτύχθηκε αρχικά στη Γαλλία στο δεύτερο μισό του 190ου αιώνα και με τη σειρά του ήρθε ως αντίδραση στον ρομαντισμό! Αντιδρώντας λοιπόν, στην υπερβολή του ρομαντισμού, οι εκπρόσωποι του ρεαλισμού καταπιάνονταν με τη σύγχρονη πραγματικότητα και την καθημερινότητα χωρίς εξιδανίκευση, εξωραϊσμό και ηρωισμό. Οι συχνές περιγραφές χώρων, αντικειμένων, ανθρώπων, έδειχναν μια προσπάθεια να αποδοθεί με ακρίβεια η εξωτερική πραγματικότητα και το παραφυσικό στοιχείο λείπει, σε σχέση με τους ρομαντικούς που το προτιμούσαν.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του ρεαλισμού είναι το “Ανθρώπινη Κωμωδία”. Αποσπάσματα από τα μέρη του έργου “Αναμνήσεις δύο νιόπαντρων γυναικών” και “Μια διπλή οικογένεια”, του σημαντικού Γάλλου μυθιστοριογράφου Ονορέ ντε Μπαλζάκ.
