Η συγγραφέας Ελευθερία Παναγιωτοπούλου μιλάει στο Artigo

 

Με έναυσμα το νέο της βιβλίο “Ρωγμές Ιστορίας” από τις εκδόσεις Λιβάνη, η Ελευθερία Παναγιωτοπούλου μίλησε στο Artigo.

1. Σας καλωσορίζουμε στην παρέα μας και σας ευχαριστούμε θερμά για την διάθεση των βιβλίων σας στους φίλους του Artigo. Ας ξεκινήσουμε με τις “Ρωγμές Ιστορίας” λοιπόν! Πείτε μας λίγα λόγια για το καινούριο σας έργο.

Το βιβλίο «Ρωγμές ιστορίας» αποτελείται από τρία διηγήματα. Το πρώτο με τον ομώνυμο τίτλο Ρωγμές ιστορίας, το δεύτερο τα Σταυροδρόμια και το τρίτο Το πατάρι των ονείρων ,το οποίο βραβεύτηκε σε διαγωνισμό των Εκδόσεων Εύμαρος και βγήκε σε συλλογική έκδοση από τις αντίστοιχες εκδόσεις. Οι Ρωγμές ιστορίας αφορούν σε ένα μικρό κορίτσι που απομακρύνεται από την οικογένεια του, λόγω αναταραχών από το Νοβοροσίσκ της Ρωσίας στην Ελλάδα. Φιλοξενείται σε ορφανοτροφείο και υιοθετείται από μία οικογένεια ,που στην πραγματικότητα ποτέ δεν ολοκληρώνει την υιοθεσία. Όταν ξαναβρίσκει τη μητέρα του μετά από πολλά χρόνια, μέσω του Ερυθρού Σταυρού, έχει ήδη οικογένεια και παιδί ,χωρίς όμως γάμο, μιας και δεν είχε χαρτιά για να ταυτοποιηθεί. Το διήγημα Σταυροδρόμια αφορά σε μία κοπέλα κάπου τη δεκαετία του ΄60, η οποία μεγάλωσε με μητριά και μαθήτευσε κοντά σε μία μοδίστρα στην εφηβεία της. Παντρεύεται δυστυχώς, έναν άντρα τεμπέλη , και ουσιαστικά είναι εκείνη που συντηρεί την οικογένεια της. Οι γνωριμίες της με κάποιους άντρες την οδηγούν στη γέννηση πέντε παιδιών ,από διαφορετικό πατέρα όλα. Ακόμα και όταν το μαθαίνουν τα παιδιά δεν διαφοροποιείται η αγάπη που έχουν μεταξύ τους. Στο τρίτο διήγημα Το πατάρι των ονείρων, γίνεται αναφορά σε ένα εξάχρονο κορίτσι ,κάπου στο ’50 που ο πατέρας του τη φέρνει από το χωριό ως υπηρέτρια- παρακόρη σε μια οικογένεια στην Αθήνα και παίρνει εκείνος τον ετήσιο μισθό του. Ζει στο πατάρι της οικογένειας και εκεί ονειρεύεται μια ζωή διαφορετική από αυτήν που πραγματικά ζει. Τρεις γυναικείες ιστορίες ,σε διαφορετικές κοινωνικο-ιστορικές συνθήκες, που η παρουσία-απουσία οικογένειας διαμορφώνει με καταλυτικό τρόπο τον χαρακτήρα τους.

2. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η πορεία σας όσον αφορά τις σπουδές σας στο χώρο της ψυχολογίας και των κοινωνικών επιστημών. Μοιραστείτε μαζί μας τι σας ώθησε να ασχοληθείτε με τον συγκεκριμένο κλάδο και τι αγαπήσατε σε αυτόν;

Οι σπουδές ψυχολογίας ήταν όνειρο ζωής. Σπούδασα στη σχολή Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Λομονόσωφ στη Μόσχα. Τότε δεν είχε δημιουργηθεί σχολή Ψυχολογίας στην Ελλάδα. Ήθελα να γίνω ψυχολόγος για να βοηθώ τους άλλους. Είναι κάτι που το άκουγα και εγώ ως επόπτρια από τους φοιτητές Ψυχολογίας , που ερχόντουσαν για πρακτική στο Νοσοκομείο Παίδων, που εργαζόμουν. Όταν τελείωσα είδα ότι για να δουλέψω , ως ψυχολόγος θα πρέπει να διαφοροποιώ τη δική μου εμπειρία και τα συναισθήματα μου από τους ανθρώπους που με επισκέπτονται. Έτσι ξεκίνησα ένα μακρύ ταξίδι ψυχοθεραπείας, που ήταν ένα από τα καλύτερα δώρα, που χάρισα στον εαυτό μου. Η επαφή με την Κοινωνική Ανθρωπολογία ήρθε πολλά χρόνια αργότερα , πριν από δέκα χρόνια περίπου ,μια επιστήμη που μελετά την κοινωνία και τον πολιτισμό. Πιστεύω ότι με βοήθησε να εμπλουτίσω τις γνώσεις μου γύρω από τους θεσμούς , τις συμβολικές αναπαραστάσεις, την κατασκευή των πολιτισμικών ταυτοτήτων.

3. Τι σας προκάλεσε να ασχοληθείτε με την συγγραφή; Ποιο ήταν το ερέθισμα που σας βοήθησε να εκφραστείτε μέσω της πένας και πόσο εύκολο είναι να κατορθώσει κάποιος επίδοξος να το επιτύχει;

Το πρώτο που έγραψα ήταν ένα ποίημα στα έξι μου, μετά πάλι ένα ποίημα στα 10 και ένα κείμενο όταν ήμουν 16 χρονών. Η συγγραφή βιβλίων ξεκίνησε με βιβλία ψυχολογίας, όπως την Παρουσίαση του τεστ Μύθοι της Düss, και το Εγχειρίδιο για Ψυχολόγους παιδιών και εφήβων. Τα ανείπωτα ήταν το πρώτο βήμα στη λογοτεχνία από τις Εκδόσεις Λιβάνη. Το ερέθισμα ήταν κάποια ιστορία που άκουσα και είδα πώς στο μυαλό μου άρχισε να εξελίσσεται και να έχει αρχή, μέση και τέλος. Φυσικά και μπορεί κάποιος να ασχοληθεί και να προσπαθήσει να υλοποιήσει το όνειρό του. Αν κάποιος μου λέει διάβασα το βιβλίο σας, αυτό μου δίνει μεγάλη χαρά.

4. Πείτε μας πως ήταν η Ελευθερία σαν παιδί. Ποια ήταν τα όνειρά σας; Και άραγε τα όνειρά σταματούν ποτέ;

Ήμουν ένα ελεύθερο, ζωηρό, κινητικό όχι άταχτο παιδί. Μεγάλωσα σε γειτονιά στον Περισσό. Έπαιζα κάθε απόγευμα με τα άλλα γειτονόπουλα, κρυφτό, κουτσό, κυνηγητό, τα μήλα. Γέλασα πολύ, έχω και κάποια σημάδια από μικροατυχήματα στα γόνατα, μιας και οι δρόμοι ήταν ακόμα χωματόδρομοι. Τα πρώτα όνειρα εμφανίστηκαν στην Ε’ δημοτικού γιατί τότε ουσιαστικά κατάλαβα το πόσο ήθελα να μαθαίνω καινούρια πράγματα και να διαβάζω. Στο σπίτι τότε είχαμε μόνο σχολικά βιβλία. Στα 14 μου άρχισα να διαβάζω τα βιβλία από τις βιβλιοθήκες της ευρύτερης γειτονιάς. Από τότε η ζωή μου άλλαξε κυριολεκτικά. Διαβάζω πάντα και παντού και πάντα ονειρεύομαι.

5. Ας αναφερθούμε και στο βιβλίο σας “Τα Ανείπωτα”. Αρχικά εξαιρετικός τίτλος και προκαλεί για ανάγνωση. Πείτε μας λίγα λόγια για αυτό. Πόσο εύκολο είναι να αντλούμε να ανείπωτα;

Τα ανείπωτα ήταν το πρώτο εγχείρημα μου στο χώρο του διηγήματος. Από πραγματικά γεγονότα γεννήθηκε αυτή η ιστορία. Ουσιαστικά παρουσιάζει την αναδρομή του ίδιου του θεραπευτή, ο οποίος δημιουργούσε ακατάλληλες , μη επιτρεπτές σχέσεις με θεραπευόμενες, εκμεταλλευόμενος τη θετική μεταβίβαση, τα θετικά συναισθήματα που δημιουργούνται κατά τη ψυχοθεραπεία στο πρόσωπο του θεραπευτή. Η κατάχρηση εξουσίας είναι κάτι που συνηθίζεται να γίνεται σε διάφορους χώρους, όμως.

6. Οι νέοι σήμερα ίσως προτιμούν διαφορετικούς τρόπους ψυχαγωγίας από τη λογοτεχνία και το διάβασμα. Τι θα τους συμβουλεύατε προκειμένου να ανακαλύψουν το μαγικό κόσμο της σελίδας;

Βλέπω θετικά τους νέους. Πώς αλλιώς άλλωστε αφού είναι η συνέχεια μας. Δεν μπορώ να συμβουλέψω κανένα. Απευθυνόμαστε πάντα στους νέους χωρίς να κάνουμε την αυτοκριτική μας. Πόσο συχνά διαβάζουμε εμείς , πόσο συχνά μαθαίνουμε καινούρια πράγματα. Οι νέοι ήταν κάποτε παιδιά και μιμήθηκαν τους ενήλικες / γονείς και που μπορεί να μην τα ενέπνευσαν και οι δάσκαλοι τους. Μπορώ να πω πώς το βιώνω εγώ το διάβασμα. Μέσα από το διάβασμα ταξίδεψα και ταξιδεύω σε διαφορετικές εποχές, περιοχές και έζησα και ζω γεγονότα που θα έπρεπε για να τα ζήσω, να είχα χίλιες ζωές.

7. Πείτε μας αγαπημένους σας συγγραφείς και έργα τους. Έργα που επηρέασαν και την δική σας πορεία.

Θα τους πάρω λίγο εξελικτικά .Το πρώτο βιβλίο που διάβασα ήταν το Χωρίς οικογένεια, μετά το βιβλίο Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες, Η καλύβα του μπάρμπα-Θωμά. Το βιβλίο που με συνεπήρε και με προσδιόρισε ήταν ο Ηλίθιος του Ντοστογιέφσκι. Από τότε έχει συμπληρωθεί ένας πολύ μεγάλος κατάλογος με βιβλία που αγαπώ του Καζαντζάκη, του Τολστόι, της Ιορδανίδου, τα ποιήματα του Καβάφη, του Σεφέρη. Νομίζω ότι ευτυχώς έχω ακόμα πολλούς να διαβάσω και να με επηρεάσουν.

8. Με τι ασχολείστε τον ελεύθερο χρόνο σας; Τι είναι αυτό που σας εμπνέει;

Τον ελεύθερο χρόνο μου αρέσει η φωτογραφία, το διάβασμα, η κηπουρική , το περπάτημα και το τρέξιμο, μα πιο πολύ τα ταξίδια με αγαπημένα πρόσωπα, που τώρα λόγω πανδημίας δεν μπορώ να τα έχω.

9. Διανύουμε αναμφισβήτητα μια δύσκολη περίοδο, δεδομένου του εγκλεισμού και των συνθηκών λόγω της πανδημίας. Ποια είναι η συμβουλή σας για να βγούμε λιγότερο “λαβωμένοι” από όλο αυτό, μιας και έκτος από συγγραφέας είστε και μια εξαιρετική επιστήμονας;

Δεν θα σας πω το τετριμμένο να μάθουμε τον εαυτό μας, αλλά να εστιάζουμε στο κάθε τώρα, στο κάθε βήμα να ανακαλύψουμε τις στιγμές. Να επικοινωνήσουμε με όποιους θέλουμε και όπως θέλουμε με τα απαραίτητα μέτρα, που προτείνονται. Να φροντίσουμε να βγούμε γεροί και υγιείς, φροντίζοντας τον εαυτό μας και τους γύρω. Και όπως γράφει ο Καζαντζάκης «Ν’ αγαπάς την ευθύνη να λες εγώ ,εγώ μονάχος μου θα σώσω τον κόσμο. Αν χαθεί, εγώ θα φταίω».

10. Ας κλείσουμε με μια ευχή για το νέο έτος κυρία Παναγιωτοπούλου, αφού σας ευχαριστήσουμε πολύ για όσα μοιραστήκατε μαζί μας.

Να είμαστε καλά, να μην μας λείψουν τα χαμόγελα και οι αγκαλιές. Να ονειρευόμαστε. Θα χαρώ να τα ξαναπούμε.

 

Εμείς της ευχόμαστε καλοτάξιδο το νέο της βιβλίο και πάντα επιτυχίες!

Συνέντευξη: Μαρία Τζανοπούλου