Βερμέερ: Το κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι και η Γαλατού…
Ο Ολλανδός ζωγράφος Jan Vermeer van Delft (1632-1675) είναι ένας από τους σημαντικότερους ζωγράφους της “Χρυσής Εποχής” στην ολλανδική ζωγραφική. Οι πίνακές του καταπιάνονται με θέματα από τη μεσαία τάξη και μας εντυπωσιάζει γιατί κάνει κάτι εξαιρετικό: Συνδυάζει στα έργα του τη νεκρή φύση με το ανθρώπινο στοιχείο. Γεννημένος μια γενιά μετά τον Rembrandt, ο Vermeer ζωγράφισε λίγους πίνακες, αλλά αρκούσαν ώστε να θεωρηθούν αριστουργήματα.
Για τη ζωή του Vermeer υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες διασταυρωμένες με την πραγματικότητα. Το 1653 παντρεύτηκε την Catharina Bolnes και απέκτησαν δεκατέσσερα παιδιά από τα οποία τα τέσσερα πέθαναν νωρίς. Λέγεται ότι συνέχισε να λειτουργεί το πανδοχείο του πατέρα του το οποίο επισκέπτονταν καλλιτέχνες της εποχής. Ήταν αξιοσέβαστος ως προσωπικότητα, αλλά και ως καλλιτέχνης ζωγραφίζοντας κατά μέσο όρο δύο πίνακες το χρόνο για τους ανθρώπους που εκτιμούσε και όχι για εμπορικούς λόγους.
Από τα έργα του μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο ζωγράφος δούλευε με αργούς ρυθμούς, αλλά πολύ προσεκτικά. Σύμφωνα με το “Χρονικό Της Τέχνης” του E. H. Gombrich, ο ζωγράφος άλλαξε το ύφος της ζωγραφικής που επικρατούσε κατά την εποχή του. Από το χιουμοριστικό στοιχείο, ο Vermeer εισήγαγε την καθημερινότητα αντλώντας τη θεματολογία του κυρίως από αυτήν: Λιτές ανθρώπινες μορφές που καταπιάνονται με απλά καθημερινά πράγματα και συνήθως βρίσκονται μέσα σε ένα δωμάτιο σπιτιού της εποχής.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο πίνακας “Η Γαλατού” ή “Η Μαγείρισσα” που απεικονίζει μια γυναίκα, μια νοικοκυρά χωρίς κάτι επιτηδευμένο, να ρίχνει γάλα σε μια κούπα. Αυτή η λιτότητα έφερε τον ζωγράφο τόσο κοντά στο να χαρακτηριστεί το έργο του αξιοθαύμαστο.
“Είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Βερμέερ πετυχαίνει μια τέλεια, επίπονη ακρίβεια στην απόδοση της υφής, του χρώματος και της φόρμας, χωρίς το έργο να μοιάζει βεβιασμένο ή τραχύ”. – E. H. Gombrich
Ένα άλλο χαρακτηριστικό στα έργα του ζωγράφου είναι οι έντονες αντιθέσεις χρωμάτων, καθώς επίσης και η χρήση του φωτός, όπως χαρακτηριστικά φαίνεται στον πίνακα “Η Γαλατού”, όπου το φως περνά από το παράθυρο και αντανακλά στο φόρεμα της γυναίκας.
Με αυτόν τον τρόπο ο ζωγράφος κατάφερε να κάνει τους πίνακές του τόσο αγαπητούς ακόμα και σήμερα, αφού μέσα στην απλότητα τους, μέσα από μια απεικόνιση της καθημερινότητας του μέσου ανθρώπου, εκπέμπει ένα συνονθύλευμα συναισθημάτων στον δέκτη.
Θα μπορούσε κανείς να πει ότι το στυλ του ζωγράφου δεν του επέτρεπε να εκφράσει την προσωπικότητά του μέσα από τα έργα του. Όταν αργότερα ο κόσμος ζητούσε το κάτι παραπάνω, οι ζωγράφοι άρχισαν να αποκλίνουν από τη δεξιοτεχνία ως το κύριο χαρακτηριστικό, ώσπου να φτάσουμε στη σύγχρονη τέχνη που η φαντασία είναι λυτρωτική. Παρ’ όλα αυτά ο Vermeer κρατούσε την ιδιαιτερότητά του ως ζωγράφος καθώς οι πίνακές του ξεχωρίζουν και γίνεται άμεσα αντιληπτό ότι αυτός και μόνο θα μπορούσε να είναι ο δημιουργός τους. Θεωρείται ακόμα και σήμερα ένας σημαντικός ζωγράφος που ασκεί επιρροή σε κάθε έκφανση της τέχνης.
Ένας από τους πιο γνωστούς πίνακες του ζωγράφου είναι “Το κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι”, ο οποίος βρίσκεται στη Χάγη, στο Μουσείο Τέχνης Mauritshuis στην Ολλανδία. Είναι από τους πίνακες που έχουν ασκήσει μεγάλη επιρροή παγκοσμίως, ακόμα και στον κινηματογράφο με την ομώνυμη, βραβευμένη ταινία και με πρωταγωνίστρια την Σκάρλετ Γιόχανσον.
Γράφει η Γεωργία Παρασκευά για το The Globalist.gr
