Πέντε διαμάντια της ξένης κλασικής λογοτεχνίας που κρατούν τα σκήπτρα.
Τα παρακάτω πέντε αριστουργήματα παγκοσμίως είναι μια ευκαιρία για όσους δεν τα έχετε διαβάσει να τους αφιερώσετε λίγο από τον ελεύθερο σας χρόνο. Η κλασική λογοτεχνία εξάλλου αποτελεί βάση και πηγή έμπνευσης και για τους σύγχρονους συγγραφείς που χτίζουν την τέχνη τους. Είναι γερά τα θεμέλια που τέτοια βιβλία προσφέρουν στους νεότερους. Δεν είναι τυχαίο ότι διαβάζοντας τα έργα της κλασικής λογοτεχνίας (φυσικά ανάλογα με τις προτιμήσεις του καθένα, ποικίλουν τα στυλ των έργων), μας μένουν αξέχαστα!
Μόμπι Ντικ του Χέρμαν Μέλβιλ
Το αδιαμφισβήτητο αριστούργημα της αμερικανικής λογοτεχνίας στην πρώτη πλήρη ελληνική του μετάφραση. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Για να γράψεις ένα μεγάλο βιβλίο, πρέπει να διαλέξεις ένα μεγάλο θέμα. […] Αυτό που, άπαξ και το ‘βρισκε κανείς, ξεκαθάριζαν και όλα τα υπόλοιπα” (H. Melville)
“Λέγε με Ισμαήλ. Πριν από μερικά χρόνια -δεν έχει σημασία πόσο ακριβώς- έχοντας λίγα ή καθόλου χρήματα στο πουγκί μου και τίποτα ιδιαίτερο που να με ενδιαφέρει στη στεριά, σκέφτηκα να ταξιδέψω λίγο στη θάλασσα και να δω το υδάτινο μέρος του κόσμου. Είναι ένας τρόπος που έχω να διώχνω το σπλήνιασμα και να ρυθμίζω το κυκλοφοριακό. Όταν πιάνω τον εαυτό μου να στραβώνει το στόμα· όταν μες στην ψυχή μου είναι Νοέμβρης υγρός, που ψιλοβρέχει· όταν πιάνω τον εαυτό μου να σταματάει άθελα μπρος σε φερετροπωλεία και να γίνεται ουραγός κάθε κηδείας που συναντώ· και ειδικά όταν οι υποχονδρίες μου με κυβερνούν τόσο, που χρειάζεται ένας δυνατός ηθικός φραγμός να με εμποδίσει να βγω επίτηδες στο δρόμο και μεθοδικά να ρίξω χάμω τα καπέλα του κόσμου – τότε θεωρώ πως ήρθε πια η ώρα να μπαρκάρω, όσο πιο γρήγορα μπορώ. Είναι το δικό μου υποκατάστατο του πιστολιού και της σφαίρας. Με μια φιλοσοφική χειρονομία όλο μεγαλοπρέπεια, ο Κάτων ρίχνεται πάνω στο σπαθί του· εγώ παίρνω ήσυχα το πλοίο. Δεν υπάρχει τίποτα το εκπληκτικό σ’ αυτό. Αν το ήξεραν έφτανε· όλοι σχεδόν οι άνθρωποι, με τον τρόπο τους, αργά ή γρήγορα, θα έτρεφαν πάνω-κάτω τα ίδια αισθήματα με μένα για τον ωκεανό.
Μαντάμ Μποβαρύ του Γκυστάβ Φλωμπέρ
Με την «Μαντάμ Μποβαρύ», γνήσιο αριστουργηματικό πρότυπο του σύγχρονου μυθιστορήματος, η πεζογραφία διαχωρίζεται με τρόπο ξεκάθαρο από την ποίηση, παύει να μεταρσιώνει, να μεταπλάθει την πραγματικότητα, παύει να τη βλέπει στην προοπτική της έξαρσης, παύει να αναζητά και να ξεθάβει τη βαθύτερη μεγαλοσύνη και δραματικότητά της, παύει να επιδιώκει την ποιητική της υπερύψωση. Η λογοτεχνία προσγειώνεται στο έδαφος της πικρής αλήθειας της καθημερινής ζωής, στην απεικόνιση της άνυδρης πραγματικότητας, τέτοιας που είναι και που καθημερινά βιώνεται γύρω μας και μέσα μας, οριοθετείται στη φωτογράφηση της ανθρώπινης μοίρας, στην περιγραφή της ζωής με την εγγενή της κακουχία, στην παρουσίαση των άτεγκτων νόμων του κόσμου, χωρίς διαφυγές, χωρίς ψηλοπετάγματα, χωρίς λύτρωση. […] (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
[…] Με σαδομαζοχιστική ικανοποίηση, ο συγγραφέας ξετυλίγει σιγά σιγά το κουβάρι της καταρράκωσης των ηρώων του. Τόσο που το βιβλίο αυτό, όσο αξεπέραστο κι αν είναι, την ίδια στιγμή είναι εντελώς ασήκωτο. Είναι γραμμένο χωρίς την παραμικρή ρομαντική διάθεση, η οποία όμως είναι εξίσου ανυπόφορη, όσο και η ψυχρή προσέγγιση των ηρώων του έργου. Το έργο θα μπορούσε να είναι μια συρραφή από ρεπορτάζ επαρχιακών εφημερίδων της εποχής ή από γράμματα ανώνυμων αναγνωστών. Υπάρχουν όμως και κάποιες λιγοστές στιγμές που ο συγγραφέας δεν μπορεί να αποφύγει να αγκαλιάσει την ηρωίδα του, να γίνει ένα μ’ αυτήν. “Το θλιβερότερο -σκεφτόταν η Έμμα Μποβαρύ- είναι να περνά κανείς μια ζωή ανώφελη σαν τη δική μου. Αν οι πόνοι μας είχαν κάποια αξία, μπορούσαν να είναι χρήσιμοι σε κάποιον άλλο, τότε, τουλάχιστον, η ιδέα της θυσίας θα παρηγορούσε”.
Η κυρία Ντάλαγουεη της Βιρτζίνια Γουλφ
“Η Βιρτζίνια Γούλφ, στο βιβλίο της Η κυρία Νταλλογουέη, κάνει τα ελάχιστα, μικρά πράγματα να φαίνονται μεγάλα και μας δίνει την αίσθηση μιας ζωής γεμάτης από ανεξάντλητο πλούτο”…
Η φράση αυτή ανήκει στην εποχή που γράφτηκε το βιβλίο και χαρακτηρίζει ολόκληρο το έργο της συγγραφέως. Με την κυρία Νταλλογουέη έσπασε η παράδοση και η μορφή του αγγλικού μυθιστορήματος. Η δράση του βιβλίου περιορίζεται σε μια μοναδική μέρα. Είναι η ιστορία μιας γυναίκας της πολιτικής και της δράσης που κλείνεται ξαφνικά στον εαυτό της και ανάμεσα σε μνήμες και εντυπώσεις.
Οι περιπέτειες του Χακ Φιν του Μαρκ Τουαίην
O Χακ Φιν, ο φίλος, όπως θυμόμαστε, του Τομ Σόγιερ, που ήτανε πρώτος στις σκανταλιές και στο ξεφάντωμα, μια μέρα δραπετεύει από τον κόσμο των μεγάλων, που είναι άχαροι, κουτοί και κακοί, κι αποφασίζει να διαπλεύσει το μεγάλο ποταμό Μισισιπή. Έτσι, μπαίνει στον κόσμο της φαντασίας, όπου το απίθανο γίνεται πιθανό και το πιθανό απίθανο. Παρέα του είναι ένας μαύρος, ο Τζιμ, που το έχει σκάσει για να μην τον πουλήσουν για σκλάβο. Κι αρχίζει ένα ατελείωτο πανηγύρι, γεμάτο περιπέτειες και απρόοπτα, που γοητεύουν τον αναγνώστη και που έχουν για εγγύηση την υπογραφή του Μαρκ Τουέιν.
«Οι περιπέτειες του Χακ Φιν» είναι ένα μυθιστόρημα για όλες τις ηλικίες. Επιπλέον, σελίδα τη σελίδα, κρατά αδιάπτωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη: είναι γνωστό το χιούμορ του συγγραφέα. Αλλά στο βιβλίο αυτό το κωμικό αγγίζει τα όρια του τραγικού, μέχρι του σημείου που να είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσεις το ένα από το άλλο
Ο Πύργος του Φραντς Κάφκα
Η ιστορία της άφιξης του Κ. στο χωριό που βρίσκεται κάτω από την κυριαρχία του Πύργου, θεωρείται το αριστούργημα του Κάφκα. Η απομόνωση του Κ. και η αμηχανία του, η έντονη επιθυμία του να έχει την αποδοχή απατηλών και ανώνυμων δυνάμεων, συνοψίζουν την άποψη του Κάφκα για την αποξένωση και το άγχος που κυριαρχούν στον εικοστό αιώνα.
Παρά το ότι, στο βάθος, αποτελεί μια ρεαλιστική μελέτη των σχέσεων ανάμεσα στην κοινωνία και στο άτομο, Ο Πύργος ανήκει στο χώρο του φανταστικού. Τα παράλογα γεγονότα διαδέχονται ασταμάτητα το ένα το άλλο, ο φόβος και η ανησυχία διαρκώς αυξάνονται και η δίψα του ανθρώπου για ελευθερία ξεπερνάει στο τέλος κάθε όριο.
Με τον Πύργο, περισσότερο από ό,τι με οποιοδήποτε άλλο έργο του Κάφκα, γίνεται προφανές γιατί ο συγγραφέας αυτός έχει αποκτήσει τη φήμη ενός από τους μεγαλύτερους οραματιστές της λογοτεχνίας του αιώνα μας.
