Μαρκήσιος Ντε Σαντ. Τι θα σου έλεγε ο πλέον προκλητικός συγγραφέας στους αιώνες

“Ο τρόπος σκέψης μου είναι το αποτέλεσμα των στοχασμών μου. Είναι κομμάτι της εσώτερης ύπαρξής μου, του τρόπου που είμαι φτιαγμένος. Για το σύστημά μου, το οποίο αποδοκιμάζετε, είναι επίσης η μέγιστη παρηγοριά στη ζωή μου, η πηγή της ευτυχίας μου. Σημαίνει περισσότερα για μένα απ’ ό,τι η ίδια μου η ζωή.”

Μαρκήσιος Ντε Σαντ (1740-1814)


Ο Μαρκήσιος Ντε Σαντ έζησε τα 30 από τα 74 χρόνια της ζωής του έγκλειστος σε φυλακές και σε άσυλα για φρενοβλαβείς. Το έργο του αποτιμήθηκε είτε ως εμπνευσμένο, είτε ως βλάσφημο ακόμα και σήμερα. Ο Γάλλος συγγραφέας υπήρξε φιλόσοφος ελευθερίας από τους μεν, κύρηκας της ταπείνωσης, της βίας και του φόβου για τους δε. Πίστευε πως “οι πράξεις μας καθορίζονται από φυσικούς νόμους, όπου η ηθική δεν έχει κανέναν λόγο”. Το 1886 ο ψυχίατρος φον Κραφτ Έμπινγκ επινόησε τον όρο “σαδισμός”, βασισμένος στο Μαρκήσιο Ντε Σαντ. Στη Γαλλία, η ελεύθερη κυκλοφορία των έργων του Ντε Σαντ, εξασφαλίστηκε μόλις το 1958.

Ο προκλητικός σύμφωνα με κριτικούς και ψυχαναλυτές, συγγραφέας είπε:

“Δεν είναι ο δικός μου τρόπος σκέψης που έχει προκαλέσει τις δυστυχίες μου, αλλά ο τρόπος σκέψης των άλλων.”

 

“Το σώμα σου είναι ο ναός όπου η Φύση ζητά να τη λατρεύουν.”

 

“Αν βασιστούμε στις θεωρίες των θεολόγων, θα πρέπει να συμπεράνουμε ότι ο Θεός έπλασε τους ανθρώπους με μοναδικό σκοπό να γεμίσει με κόσμο την κόλαση.”

 

“Μόνο μέσα από τον πόνο φτάνει κανείς στην ηδονή.”

 

“Ας τους αφήσουμε να μηρυκάζουν την αθλιότητά τους, δεν είναι άξιοι να τους κηρύξουμε την αλήθεια.”

 

“Η σεξουαλική επιθυμία είναι ένα πάθος στο οποίο υπάγονται όλα τα άλλα πάθη -συμφωνώ- αλλά και στο οποίο όλα ενώνονται.”

“Η πραγματική ευτυχία στηρίζεται στις αισθήσεις και η αρετή δεν ικανοποιεί καμιά από αυτές.”

 

“Δεν είμαστε πιο ένοχοι όταν ακολουθούμε τα πρωτόγονα ένστικτά μας που μας κυβερνούν, από ό,τι είναι ο Νείλος για τις πλημμύρες του ή η θάλασσα για τα κύματά της.”

 

“Δεν ξέρω τι είναι η καρδιά, όχι εγώ. Χρησιμοποιώ αυτή τη λέξη μόνο για να δώσω έμφαση στις αδυναμίες του μυαλού.”

 

“Υπάρχει κάτι πιο ανήθικο από τον πόλεμο;”

 

“Το ερωτικό πάθος είναι για τα άλλα πάθη ό,τι το νευρικό σύστημα για τη ζωή. Τα υποστηρίζει και τα δυναμώνει όλα. Φιλοδοξία, βαναυσότητα, φιλαργυρία, εκδίκηση, όλα πηγάζουν από το ερωτικό πάθος.”

 

“Δεν υπάρχει τρόμος που δεν έχει θεοποιηθεί, δεν υπάρχει αρετή που δεν έχει διασυρθεί.”

 

“Επομένως η καταστροφή, όπως και η δημιουργία, είναι μια από τις αποστολές της Φύσης.”

 

“Είναι μέσα στη σιωπή των νόμων που γεννιούνται οι μεγάλες πράξεις.”


Το ερώτημα είναι αν έχει αναγνωριστεί ο συγγραφέας ως ένας πρωτοπόρος της ελεύθερης έκφρασης χωρίς ηθικούς φραγμούς ή παραμένει ένας έκφυλος κύρηκας απαγορευμένων παθών, που η κοινωνία ακόμη δεν μπορεί να εντάξει στα όρια της; Ο Μαρκήσιος Ντε Σαντ Εξ αιτίας της προκλητικής γραφής του και των ιδεών του πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του έγκλειστος σε άσυλα και σωφρονιστικά ιδρύματα, συνέχισε όμως το έργο του με πλήρη πνευματική διαύγεια ως το τέλος της ζωής του. Ο ονοματοδότης του όρου σαδισμός πέθανε ενώ κοιμόταν στο άσυλο φρενοβλαβών Σαρεντόν στις 2 Δεκεμβρίου 1814 σε ηλικία 74 ετών εγκαταλείποντας ένα έργο που θα επηρέαζε και θα μελετούνταν βαθιά από λογοτέχνες, ερευνητές και ψυχαναλυτές τους επόμενους δύο αιώνες.


Πηγές: Βικιπαιδεία, Μαρκήσιος Ντε Σαντ, η φιλοσοφία του Μπουντουάρ