Λορέντζος Μαβίλης. Η ποίηση, ο Πόλεμος, ο Έρωτας και λίγο από σκάκι

Λήθη

“Καλότυχοι οἱ νεκροὶ ποὺ λησμονᾶνε 
τὴν πίκρια τῆς ζωῆς. Ὅντας βυθίσει 
ὁ ἥλιος καὶ τὸ σούρουπο ἀκλουθήσει, 
μὴν τοὺς κλαῖς, ὁ καημός σου ὅσος καὶ νἆναι.

Τέτοιαν ὥρα οἱ ψυχὲς διψοῦν καὶ πᾶνε 
στῆς λησμονιᾶς τὴν κρουσταλλένια βρύση· 
μὰ βοῦρκος τὸ νεράκι θὰ μαυρίσει, 
ἂ στάξει γι᾿ αὐτὲς δάκρυ ὅθε ἀγαπᾶνε.

Κι ἂν πιοῦν θολὸ νερὸ ξαναθυμοῦνται. 
Διαβαίνοντας λιβάδια ἀπὸ ἀσφοδύλι, 
πόνους παλιούς, ποὺ μέσα τους κοιμοῦνται.

Ἂ δὲ μπορεῖς παρὰ νὰ κλαῖς τὸ δείλι, 
τοὺς ζωντανοὺς τὰ μάτια σου ἂς θρηνήσουν: 
Θέλουν μὰ δὲ βολεῖ νὰ λησμονήσουν.”

Λορέντζος Μαβίλης (1860-1912)


Ο Λορέντζος Μαβίλης γεννήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου του 1860 στην Ιθάκη, έχοντας καταγωγή από την Ισπανία.

Μέχρι τα 20 του χρόνια έζησε στην Κέρκυρα, ώσπου το 1880 έφυγε στη Γερμανία για να σπουδάσει φιλολογία και φιλοσοφία. Μεγάλη επιρροή στο έργο του αποτέλεσαν ονόματα όπως ο Νίτσε, ο Καντ και ο Σοπενχάουερ καθώς επίσης ασχολήθηκε με τα σανσκριτικά φιλοσοφικά κείμενα και μετέφρασε αποσπάσματα από το ινδικό έπος Μαχαμπχαράτα. Κατά την παραμονή του στη Γερμανία ασχολήθηκε με την σύνθεση λυρικών ποιημάτων κυρίως σονέτων.

Για 14 χρόνια συνεχίζει τις σπουδες του στη Γερμανία, ενώ το 1896 μάχεται στην επανάσταση της Κρήτης μαζι με τους αντάρτες στα βουνά. Το πάθος του για την απελευθέρωση της πατρίδας το 1897, τον ωθεί να φτιάξει δικό του εθελοντικό σώμα, στα βουνά της Ηπείρου, (για το οποίο είχε αναλάβει εξ’ολοκλήρου τα έξοδα) όπου και τραυματίζεται. Μερικά χρόνια αργότερα τον παίρνει στο επιτελείο του ο Βενιζέλος και το 1910 εκλέγεται βουλευτής στη Β’ Αναθεωρητική Βουλή. Ο λόγος του στη Βουλή υπήρξε αγώνας υπέρ της δημοτικής γλώσσας καθώς είπε χαρακτηριστικά “χυδαία γλώσσα δεν υπάρχει, υπάρχουσι χυδαίοι άνθρωποι”. Η γραφή του Μαβίλη ήταν άρτιας μορφής και εξαιρετικού περιεχομένου, αν και ως επί τω πλείστων θεωρείται απαισιόδοξη. Επίσης ήταν ο πρώτος που  εισήγαγε νέα στοιχεία, όπως το να αρχίζει η πρόταση στην μέση του στίχου, ή να υπάρχει διάλογος στο ποίημα

Στις 28 Νοεμβρίου του 1912 γίνεται επικεφαλής του λόχου των εθελοντών Γαριβαλδινών και την επόμενη μέρα 29 Νοεμβρίου 1912 σκοτώνεται στη Μάχη του Όρους Δρίσκου κοντά στα Ιωάννινα κατά τον Πρώτο Βαλκανικό πόλεμο, στα 52 του χρόνια. Την ώρα της μάχης μια σφαίρα τού διαπέρασε τα μάγουλα και του έσπασε τα δόντια. Καθώς μεταφερόταν αιμόφυρτος στο νοσοκομείο, μια δεύτερη σφαίρα τον χτύπησε στο στόμα. Πολύ ερωτευμένη μαζί του υπήρξε η ποιήτρια Μυρτιώτισσα, η οποία έγραψε στη σκέψη του κάποια από τα πιο ερωτικά της ποιήματα

Τι άλλο καλέ μου (1925) – Δρακοπούλου Θεώνη (Ψευδώνυμο: Μυρτιώτισσα)

 

“Τί άλλο, καλέ μου, ζητάς από μένα
και στέκεις θλιμμένος μπροστά στη μορφή μου,
αφου κι η καρδιά μου, αφού κι η ψυχή μου,
-κι ας είσαι νεκρός- πλημμυρούν από Σένα;
Τα θεία τραγούδια σου ένα προς ένα
τα ζει κάθε νύχτα η ψάλτρα φωνή μου,
γενήκαν αυτά μοναχή προσευχή μου,
αγνή προσευχή, γεννημένη από Σένα!
Γιατί με κοιτάζεις με μάτια θλιμμένα;
Λαμπάδα σου ανάβω την ίδια ψυχή μου
και μέρα τη μέρα σκορπά κι η ζωή μου
για Σένα, τα ρόδα της τα χλωμιασμένα.”

Η αγάπη του Λορέντζου Μαβίλη για το σκάκι

Ο Λορέντζος Μαβίλης θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ο πρώτος Έλληνας συνθέτης σκακιστικών προβλημάτων με διεθνή φήμη. Το 1887 συμμετείχε στο τουρνουά της Φρανκφούρτης. Δύο χρόνια αργότερα το 1889, έλαβε μέρος στο σκακιστικό τουρνουά της πρωτεύουσας της νότιας Σιλεσίας, Βρότσλαβ, με το όνομα Sillibam.

Στην εικόνα που ακολουθεί, (που αναδημοσιεύθηκε στα Ελληνικά Σκακιστικά Χρονικά #8 τον Μάρτιο 1971), βλέπουμε ένα ορθόδοξο τριάρι, όπου η λευκή βασίλισσα κυριαρχεί είτε με την παρουσία της είτε με την θυσία της.

Ας δούμε την λύση του προβλήματος

1.Βθ1!

Τα λευκά απειλούν 2.Βα1+ Πγ3 3. Βη1#, και επίσης 2.Βxθ8+ Πη7 3.Βxη7#

Αν 1… Πxγ6, για να δημιουργήσουν τετράγωνο διαφυγής γ5 για τον μαύρο βασιλιά, τότε 2.Βη1+ Ργ3 3.Βα1#.

1… Πη7

Φαίνεται ότι τα μαύρα κάλυψαν τις δυο αρχικές απειλές, αλλά…

2.Βxδ5+

Τελικά η βασίλισσα επεδίωκε να απομακρύνει τον Πδ7.

2… Ρxδ5 3. Πδ6#, ή

2… Πxδ5 3. Πγ4#, ή και

2… Ργ3 3. Βε5# (μια που ο Πγ5 είναι καρφωμένος και ο Αθ8 δεν φρουρεί πλέον το ε5).

Και τα άλλα γνωστά προβλήματα του Λορέντζου Μαβίλη έχουν αξιόλογο στρατηγικό περιεχόμενο.

Πηγή: Βικιπαιδεία, nektar/arts/poetry