Η Μαρία Ιορδανίδου περιγράφει πως έγραψε τη “Λωξάντρα”

“Λοιπόν εγώ ποτέ μου δεν αποφασίζω να γράψω βιβλίο και κάθε φορά που τελειώνω ένα βιβλίο, μάλλον αποφασίζω να μη γράψω ποτέ μου πια. Περνά κάμποσος καιρός… μαζεύονται κάμποσες αφορμές και το βιβλίο έρχεται μόνο του και γράφεται μόνο του. Και το γράφω συνήθως τη νύχτα… όταν εχω αυπνία, συλλογίζομαι. Τη χαίρομαι την αυπνία μου εγώ! Δε παίρνω ποτέ χάπια για να κοιμηθώ και μπορεί μια νύχτα ολόκρηρη να κάθομαι και να σκέπτομαι… Πρωί πρωί σηκώνομαι απάνω, κάθομαι και γράφω κατευθείαν! Άλλες φορές κεντώ. Να! Τούτο το τραπεζομάντηλο το κέντησα. Εδώ απάνω γράφτηκε η Λωξάντρα. Εγώ ποτέ δεν ήξερα να κεντώ, όταν κάθησα στο σπίτι-που γέρασα, πήρα καμπάδες και πράματα κι άρχισα να κεντώ. Ορίστε! Κεντούσα κι ο νους μου πήγαινε στα παλιά… Θυμήθηκα τη γιαγιά μου, τα ωραία χρόνια της Πόλης εκεί χάμου και κεντώντας τα, τα γλένταγα! Κι έτσι έζησα μια ολόκληρη εποχή. Αυτό βάσταξε πολύ καιρο κι όταν τέλειωσε το τραπεζομάντηλο, ‘κει κοντά ήτανε που τελείωσε η Λωξάντρα… δηλαδή έφτασε το 1914 που ήτανε το τέλος μιας ολόκληρης εποχής. Κι ύστερα απ’αυτό κάθησα κι έγραψα μια χαρά τη Λωξάντρα! Την είχα έτοιμη…”

Μαρία Ιορδανίδου (1897-1989) από το αρχείο της ΕΡΤ, Παρασκήνιο

 


 

Η Λωξάντρα δεν είναι απλώς βιογραφία, ούτε απλώς μυθιστόρημα. Στο συναρπαστικό αυτό κείμενο, που έγινε ανάρπαστο από την ώρα που πρωτοκυκλοφόρησε από τις εκδόσεις της Εστίας, οι πραγματικοί και οι φανταστικοί χαρακτήρες συγχωνεύονται για να αναπλάσουν την εικόνα της Πόλης πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Μαρία Ιορδανίδου έγραψε το βιβλίο το 1963, όταν ήταν ήδη εξήντα έξι χρόνων, επειδή – έλεγε – δεν ήθελε αυτά τα λίγα πράγματα που ήξερε να τα πάρει μαζί της. Η Λωξάντρα είναι η ιστορία της γιαγιάς της: μέσα από αυτήν, η Μαρία Ιορδανίδου ξαναζωντανεύει μια ολόκληρη εποχή, ακόμα και ”τώρα, που όλα αυτά πέρασαν και το χορτάρι της λησμονιάς αρχίζει κιόλας να φυτρώνει”.

H Μαρία Ιορδανίδου, η συγγραφέας της Λωξάντρας που την αγάπησε το πανελλήνιο γεννήθηκε στην Kωνσταντινούπολη το 1897 από μητέρα Πολίτισσα (Eυφροσύνη Mάγκου) και από πατέρα Yδραίο (Nικολάκης Kριεζής).

Ένα μεγάλο κομμάτι της παιδικής της ηλικίας το έζησε στον Πειραιά. Tο καλοκαίρι του 1914, κι ενώ της έμεναν δύο ακόμη χρόνια για να αποφοιτήσει, δέχθηκε πρόσκληση από τον θείο της, που ζούσε στο Bατούμ της Pωσίας, να τον επισκεφθεί για τις διακοπές. Στο μεταξύ κηρύχθηκε ο A Παγκόσμιος Πόλεμος, αποκλείστηκε εκεί για πέντε ολόκληρα χρόνια και φοίτησε σε ρωσικό γυμνάσιο.

Tο τέλος του A Παγκοσμίου Πολέμου βρήκε την οικογένειά της κατεστραμμένη, πράγμα που την ανάγκασε να βγει από νωρίς στη βιοπάλη. Oι τρεις ξένες γλώσσες που γνώριζε την βοήθησαν να εργαστεί αποδοτικά ώς τα εξήντα της χρόνια. Ξεκίνησε από την Kωνσταντινούπολη, αργότερα πήγε στην Aλεξάνδρεια και κατέληξε στην Aθήνα όπου εγκαταστάθηκε μόνιμα με τον σύζυγό της το 1923. Aπέκτησαν δύο παιδιά. H Mαρία Iορδανίδου πέθανε σαν σήμερα στις 6 Nοέμβριο του 1989.

 



Πηγές: Βικιπαιδεία, archive.ert.gr