Λόγια αναλλοίωτα στο χρόνο… Λέων Τολστόι

“Μιλούσαν για τις ανομίες της εξουσίας, για τα βάσανα των αναξιοπαθούντων, για τη φτώχεια που μάστιζε το λαό, όμως στα μάτια τους όλη την ώρα της θερμής κουβέντας τους πλανιόταν ασταμάτητα ένα βουβό ερώτημα: «Θα μπορούσες να μ’ αγαπήσεις;».”

Λέων Τολστόι (1828-1910)

Σαν σήμερα 20 Νοεμβρίου του 1910,(με το παλαιό ημερολόγιο 7/11), είναι η μέρα που ο μεγάλος Ρώσος συγγραφέας και φιλόσοφος Λέων Τολστόι (Λεφ Νικολάιεβιτς Τολστόι) έχασε τη ζωή του από πνευμονία, στην περιοχή Αστάποβο σε ηλικία 82 ετών. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς όλων των εποχών με γνωστά έργα, πολυμεταφρασμένα και θεατρικά μεταφερμένα.

Λόγια του αναλλοίωτα στο χρόνο…

  • “Όλοι θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο, αλλά κανένας δεν θέλει να αλλάξει τον εαυτό του.”

  • “Τρία πράγματα χαρακτηρίζουν το σοφό άνθρωπο: Πρώτο, κάνει ο ίδιος αυτά που συμβουλεύει τους άλλους να κάνουν. Δεύτερο, δεν κάνει τίποτα που να αντιβαίνει στην αλήθεια. Τρίτον, είναι υπομονετικός με τις αδυναμίες των άλλων.”


  • “Να έχεις ένα στόχο για όλη σου τη ζωή, ένα στόχο για ένα μέρος της ζωής σου και ένα στόχο για κάθε χρόνο. Ένα στόχο για κάθε μήνα, ένα στόχο για κάθε εβδομάδα, ένα στόχο για κάθε μέρα, ένα στόχο για κάθε ώρα και κάθε λεπτό. Και να θυσιάζεις το μικρότερο στόχο για το μεγαλύτερο.”

  • “Δεν υπάρχει μεγαλείο εκεί που δεν υπάρχει απλότητα, καλοσύνη και αλήθεια.”

  • “Τι παράξενη ψευδαίσθηση είναι να υποθέτεις ότι η ομορφιά είναι καλοσύνη.”

  • “Κάνοντας καλό σε κάποιον, μην ξεχάσεις να τον ευχαριστήσεις.”

  • “Μια από της ιδιότητες του έξυπνου ανθρώπου: να υποφέρει υπομονετικά τις αδυναμίες των ανθρώπων γύρω του.”

  • “Ένας από τους πιο κοινούς πειρασμούς ο οποίος όμως οδηγεί στις μεγάλες συμφορές είναι ο πειρασμός των λέξεων: «Όλοι έτσι κάνουν».”

  • “«Όχι δεν πρέπει να νιώθω κύριος, μα δούλος του εαυτού μου», σκέφτηκε και η σκέψη του αυτή τον χαροποίησε.”

  • “Χωρίς ελληνομάθεια δεν υπάρχει παιδεία.”

  • “Ο άνθρωπος μοιάζει με κλάσμα όπου ο αριθμητής είναι ο πραγματικός εαυτός του και ο παρονομαστής η ιδέα που έχει για τον εαυτό του. Όσο μεγαλύτερος ο παρονομαστής, τόσο μικρότερη η αξία του κλάσματος. Και όσο ο παρανομαστής διογκώνεται προς το άπειρο, τόσο το κλάσμα τείνει προς το μηδέν.”

  • “Ευτυχία δεν είναι να κάνεις πάντα αυτό που θέλεις, αλλά να θέλεις πάντα αυτό που κάνεις.”

Ο Λέων Τολστόι (1828-1910) είναι ένας από τους κορυφαίους λογοτέχνες, γνωστός στο ευρύ κοινό κυρίως για τα έργα του “Πόλεμος και Ειρήνη” και “Άννα Καρένινα”, που συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα μυθιστορήματα όλων των εποχών. Η ζωή του Τολστόι χαρακτηρίστηκε από μεγάλες αντιθέσες, καθώς τα πρώτα άσωτα χρόνια της αριστοκρατίας τα διαδέχτηκε η ριζοσπαστική μεταστροφή του προς την άρνηση του πλούτου, τη φιλανθρωπία και προς έναν ιδιόμορφο ειρηνιστικό και χριστιανικό αναρχισμό, που έτυχε θαυμασμού από προσωπικότητες όπως ο Γκάντι και επισφραγίστηκε με τον αφορισμό της Ρωσικής Εκκλησίας. Η στροφή στην κοσμοθεωρία του άρχισε να συντελείται με την απογοήτευση που γεύτηκε πολεμώντας με τον ρώσικο στρατό σε διάφορα μέτωπα μέχρι το 1856, όταν και έγραφε τα πρώτα του έργα, αυτοβιογραφικά σε μεγάλο βαθμό. Ο πόλεμος γυμνός, χωρίς πατριωτικά πλουμίδια, σκιαγραφήθηκε στα “Διηγήματα της Σεβαστούπολης” (1855). Λίγο μετά ο Τολστόι αφοσιώθηκε στα κτήματα του, γράφοντας παράλληλα τους “Κοζάκους” (1863) και τον “Πολικούσκα” (1863), έκφραση της γοητείας που του ασκούσε ο χωριάτικος τρόπος ζωής και συνάμα της αποστροφής του για την αριστοκρατική τάξη πραγμάτων, της οποίας ο καθωσπρεπισμός στηλιτεύτηκε στην “Άννα Καρένινα” (1875-77). Στον “Πόλεμο και Ειρήνη” (1865-69), έργο που βασίστηκε σε ιστορικές μαρτυρίες και ντοκουμέντα όπως τα επεξεργάστηκε η πολιτική σκέψη του Τολστόι, επιχειρήθηκε η ανατροπή της ιστορικής μυθοπλασίας, η αποκαθήλωση των ηγετικών μορφών και η ανάδειξη του ρόλου των απλών στρατιωτών. Στα τελευταία έργα του, όπως είναι “Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς” (1886), “Η σονάτα του Κρόιτσερ” (1887-9), “Ο Διάβολος” (1889-90) και η “Ανάσταση” (1899), ο Τολστόι ανέλυσε πτυχές της γνήσιας χριστιανικής αρετής σε αντιδιαστολή με τον τυπικισμό, μια αρετή που εφάρμοσε ζώντας ασκητικά, παρά τις σοβαρές αντιρρήσεις της γυναίκας του και την αποστασιοποίηση του από το οργανωμένο κράτος και την επίσημη Εκκλησία. Πλήθη όμως ολόκληρα τον θεωρούσαν πρότυπο και προσπαθούσαν να τον γνωρίσουν από κοντά, στη δύση πλέον της ζωής του.